سرامیک چیست؟

سرامیک به طور کلی علم ساختن و به کار بردن اشیای جامدی است که اجزای تشکیل دهنده اصلی و عمده آنها مواد غیرآلی و غیرفلزی است. علم سرامیک علاوه بر سفالینه ها شامل انواع چینی ها، دیرگدازها، فراورده های رسی ساختمانی، مواد ساینده، لعاب های چینی، سیمان، شیشه، مواد مغناطیس غیر فلزی، فروالکتریک‌ها و بیوسرامیک ها و محصولات دیگر نیز میشود. اغلب فراورده های سرامیکی در برابر آب، اسیدها، گازها، نمک ها و دماهای بالا مقاومت خوبی دارند. متخصصین رشته سرامیک با کنترل نوع و نسبت ترکیب مواد اولیه و مراحل ساخت، فراورده های گوناگونی مانند کاشی، آجر دیرگداز، ظروف چینی و سفالی، لعاب ها، قطعات الکترونیکی، شیشه و سیمان و قطعات پیشرفته سرامیکی را طراحی و تولید می کنند.

امروزه صنایع سرامیک برای توسعه اکثر صنایع اهمیت بسیاری دارند. برای مثال صنایع متالورژی و سایر صنایعی که با درجه حرارت بالا سروکار دارند، مصرف کننده مواد دیرگداز هستند، یا صنایع الکترونیک احتیاج به قطعات مختلف سرامیکی با خواص الکترونیکی و مغناطیسی مطلوب دارند. همچنین صنایع اتومبیل سازی، ساختمانی، تولید انرژی، مخابرات و بالاخره هر خانه و خط تولید هر کارخانه ای نیاز های سرامیکی دارد.  در این خصوص در حال حاضر کشور ما کارخانه های کاشی سازی، چینی سازی، تولید کننده مواد دیرگداز، تولیدکننده سرامیک های الکتریکی، شیشه سازی، آجرسازی، سیمان و …. از جمله صنایع مرتبط با سرامیک ها هستند.

بر اساس مقاله تحلیلی وبسایت grand view research در سال 2019، درصد تولید سرامیک های مختلف بر اساس کاربرد آنها که شامل کاشی کف و دیوار، آجرها، لوله ها، ساینده ها، چینی و سفال و سایر محصولات می باشند، در نمودار مقابل قابل مشاهده است.

پیشرفتهای حاصل در تمدن همواره در پی پیشرفت یا نوآوری در مواد رخ داده است. تاریخ با سرامیک ها در هم آمیخته است. اگرچه از زمان پیدایش اولین سرامیک ها و سفال قرن های زیادی گذشته است اما هنوز هم جزء حیاتی زندگی ما هستند در شکل مسیر تکاملی دنیای مواد سرامیک نشان داده شده است.

از فراوان ترین عناصر موجود در پوسته زمین عناصر سیلسیم (Si) اکسیژن (O) و آلومینیوم (Al) میباشند. از کنار هم قرار گرفتن این عناصر و همچنین حضور تعداد دیگری از عناصر، مجموعهای وسیع از مواد اولیه فراهم میکند که غیرفلز و غیرآلی هستند و از آنها در ساخت محصولات سرامیکی استفاده میشود. مواد سرامیکی جدید از ترکیب کردن عناصر فلزی با تعدادی از عناصر غیرفلزی تشکیل میشوند. از جمله این مواد میتوان موادی نظیر اکسیدها، نیتریدها و کاربیدها را نام برد.